Cahide Sultan بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ

TATLI PATATES / SWEET POTATO / YAM

Ülkelere göre İsimleri:

Türkçe: Tatlı patates, sarmaşık patatesi

İngilizce: Sweet potato, yam

Fransızca: Patate douce

Almanca: Süßkartoffel

Hollandaca: zoete aardappel

Rusça: сладкий картофель

Kazakça: Tetti kârtopya

Özellikle şunu belirtmek de fayda var, “tatlı patates” patatesgillerden, toprak altında yetişen yumru sebzelerden olması ve Türkiye’de çok iyi tanınmadığı için, Ülkemizde bu sebzeye en yakın sebze türü olan “yer elması” ile karıştırılmamalıdır, zirâ yetişme usûlleri, yaprakları, şekilleri, verimi ve faydaları birbirinden çok farklıdır.

Yaprakları kalp şeklinde sarmaşıkgillerdendir. Meyvesinin şelki uzun yumru olup rengi iklime bağlı  olarak  mor, beyaz, kırmızı, sarı renklerde çeşitlilik gösterir. Yukarıdaki resimde görülen kırmızı çeşidi sert ve kuru bir tata sahip fakat beyazı ve sarısının dokusu daha gevşek ve suludur.

Zengin vitamin ve mineral deposu olan tatlı patatese ilk bakıldığında en belirgin özelliği ise renginden dolayı önemli antioksidan olan beta karotendir.

Beta karoten hangi besinlerde bulunur?: 

Genel olarak sarı, turuncu ve koyu yeşil sebzeler ile sarı turuncu meyveler beta karoten içeren yiyeceklerdir.

Tatlı patates, balkabağı, havuç, kayısı,kavun,şeftali, brokoli,  ıspanak, marul, lahana beta karoten açısından zengin besinlerdir.

Onkoloji doktorları, betakarotenin doğal turuncu rengiyle kanser hücrelerini boyayarak geliimini engellediği için  kansere karşı koruyucu zırh işlevi gördüğünü belirtiyorlar.

Sigara içenlerin, beta karoten takviyesini (tablet olarak tüketilen gıda takviyesi), almamaları gerektiği yönünde doktorların uyarısı vardır. Sigara içimi ile birlikte beta karoten takviyesi alımının akciğer kanseri olasılığını artıracağı belirtilmektedir. Fakat, sigarayı bırakmış bir kişinin, sigara ve uyuşturucudan zarar görmüş atar ve toplar damar duvarındaki sertleşme için faydalıdır.

FAYDALARI:

Bağışıklık sistemi-immunity : Tatlı patates, mükemmel bir bağışıklık sistemi sunmak dışında demir, fosfor, C vitamini ve B-kompleksi yönünden de çok zengindir.

İltihap-inflammation : Beta-karoten, C vitamini ve magnezyum içeriğinden dolayı iç ve dış iltihapları tedavi eder.

Astım-Asthma : Burun, bronşlar ve akciğerin tıkanıklık tedavisind etkilidir.

Bronşit-Bronchitis : C vitamini, demir ve diğer besin maddelerinin konsantrasyonu bronşiti tedavi yardımcı olur. Tatlı patatesin, vücüdü ısıtıcı özelliği olduğunu inanılmaktadır.

Romatizma-Artit : Beta-karoten, magnezyum, çinko ve vitamin-B kompleks, tatlı patates romatizma-artrit tedavisi için yardımcıdır. Haşlanmış tatlı patates, ılık olarak eklem üzerine kompres yapılır.

Sindirim-Digestion: Lif içeriği yüksek ve mineraller bakımından da zengin olduğu için sindirim için mükemmel bir kolaylık sağlıyor. Nişasta içeriğinden dolayı sindirimi kolay ve mide-bağırsak için rahatlatıcıdır.

Kanser-Cancer: Beta karotenin içeriğindeki boyar madde (pigment) vucuttaki toksik maddeler ve kanser hücreleriyle savaşmada birincidir.Özellikle, prostat,kolon,bağırsak ve iç organ kanserlerinde etkilidir.

Su Dengesi-Water balance:  Vucutta su kuruluğu, iç organların ve hücrelerin görevinde aksaklığa, erken yaşlanmaya, cilt tahribatına ve kaşıntı gibi alerjilere sebep olur. Tatlı patatesin içeriğindeki zengin mineraller vücudun su dengesini korur.

Mide ülseri-Stomach ulcers: Tatlı patates mide ve bağırsaklar üzerinde yatıştırıcı etkiye sahiptir. Vitaminler (B kompleks ve C), beta karoten, potasyum ve kalsiyum mide ülseri tedavisinde etkilidir, böylece ülserlerin şansını azaltır, kabızlık ve çıkan asit oluşumunu engeller.

Şeker hastalığı-Diabet: Sanılanın aksine, tatlı patates şeker hastaları için yararlıdır. Salgı ve insülin fonksiyonuna yardımcı olarak kan şekerinin düzenlenmesinde etkilidir. Tabii ki, diyabet gelişigüzel yemesi gerektiği anlamına gelmez. Öğünlerindeki pilav ya da tatlı patates ile karbonhidrat alımı yerine olmasıdır.

Kilo verme-Weight gain: Sindirimi kolaydır ve lif oranı yüksek olması sebebiyle  enerji sağlamaktadır. Diyetlerde kullanılan sentetik tabletlere gerek kalmadan tüketebileceğiniz risksiz doğal vitamin ve mineral kaynağıdır.

Kaynak: http://www.organicfacts.net/health-benefits/vegetable/health-benefits-of-sweet-potatoes.html