Soma’da acılar hâlâ dipdiriyken, bu olayın ardından kendimizi muhasebeye çekmemiz gereken konuları yatırmalıyız gündem masamıza. Bir işçinin sözleri hepimizi derinden yaralamıştı hani:

“Yeniden madene inmem lazım, kredi borçlarım var”.

O kadar zor şartlarda çalışıp, birde bankalara borçlanmak, ihtiyaç kredileri, ev, araba kredileri çekmek şaşkınlık veriyor insana. Faizli bir sistemin yanlışlığı zaten aşikar ama bu dişlilere gönüllü olarak kapılmak nasıl izah edilebilir?

Hepimiz yani tüm toplum için söylüyorum: Kur’an ve sünnetten uzak, tatminsiz insanlar haline dönüştük. Aklımıza gelebilecek herşey için borçlanıyoruz. Ödeme imkanı olan da, ödeme ihtimali olan da, olmayan da borçlanıyor. Bankalara karşı gösterdiğimiz tevekkülü, Rezzak olan Allah’a karşı gösteremiyoruz…

Yıpranmış hiç bir eşyaya tahammülümüz yok. 120 metrekarelik evlerde boğuluyoruz. Yeni çıkan akıllı telefona sulanıyor ağızlarımız! Birbirine uyumlu olmayan eşyalar utanç vesilesi! Evlenenler mükemmel, tam teşekküllü bir dünya eviyle evliliğe başlamak istiyor.

Banka reklamları, herşeye ihtiyacımız olduğunu kabul ettirmeye çalışıyor. Sürekli yeni kredi çeşitlerini tüketiciye sunuyorlar. Bizi tüketen bir çarkın içinde mutlu olacağımızı zannediyoruz.

Oysa Rasulümüzün aslında zenginliğin ne olduğunu anlattığı hadisleri kulak küpelerimizden olmalı değil miydi?

Resulullah (sav) buyurdular ki: “Sizden kim nefsinden emin, bedeni sıhhatli ve günlük yiyeceği de mevcut ise sanki dünyalar onun olmuştur.” Kaynak Tirmizi, Zühd 34, (2347); İbnu Mace, Zühd 9, (4141)

Resulullah (sav) buyurdular ki: “Ademoğlunun şu üç şey dışında (temel) hakkı yoktur, ikamet edeceği bir ev, avretini örteceği bir elbise, katıksız bir ekmek ve su.” Kaynak: Tirmizi, Zühd 30, (2342)

Resulullah (sav) buyurdular ki: “Siz Allah’a hakkıyla tevekkül edebilseydiniz, sizleri de, kuşları rızıklandırdığı gibi rızıklandırıdı: Sabahleyin aç çıkar, akşama tok dönerdiniz.” Tirmizi, Zühd 33, (2345)

Resulullah (sav) buyurdular ki: “Zenginlik mal çokluğuyla değildir. Bilakis zenginlik göz tokluğuyladır.”

Buhari, Rikak 15; Müslim, Zekat 120, (1051); Tirmizi, Zühd 40, (2374)

Soma faciasının ardından Gökhan Özcan’ın bir yazısı çok etkilemişti beni. Şöyle diyordu yazının bir kısmında:

……………………………..

Kullandığımız konfor araçlarının bir bedeli var ve dünyanın hiç bilmediğimiz bir yerinde birileri bu bedeli ödüyor.

Üretmenin zorlukları ile tüketmenin kolaylıkları arasında kapanması zor bir uçurum var ve bu giderek derinleşiyor. Yeni yüzyılın getirdiği bütün acıların temelinde bu hesapsızlığı göreceğiz. Evine götüreceği ekmeği için ömürlerini tüketen kalabalıklar, ancak hovardaca bir tüketim kültürüyle çarklarını döndürebilen yeni ekonomik döngülerin harcına dökülecekler.

Geleneksel toplumlar, daha az şeye sahip oldukları için kendilerini bizim hissettiğimizden daha kötü hissetmiyorlardı; çünkü, huzur ve mutluluğun daha küçük maliyetlerle inşa edildiği bir hayatın havasını soluyorlardı.

Tüketim çağının başında, insanı yeni ve zengin imkanlarla donatacak, hayatı kolaylaştıracak, hayalleri gerçek kılacak yeni bir dünya kurulacağına inandırdılar herkesi. 

Peki ama, çalışan kalabalıkları bulunduğundan daha iyi bir yere götürmeyen, götürmeyeceği belli olan bu yolu yürümeye mahkum eden şey ne olabilirdi? Onu geleneksel hayatından, toprağından, kanaat üzere işleyen mütevazı düzeninden koparan neyse o! İhtiyaç diye yutturulan bir sürü beklenti, talep ve arzu…

Daha büyük ekran bir televizyon, daha akıllı bir telefon, daha beton bir ev, daha çekişli bir otomobil, daha havalı mobilyalar, elde ettikçe cazibesini yitiren bir sürü başka şey… Yanında daha az hayat, daha yoğun bir mesai, daha tehlikeli bir çevre, daha kirli bir hava, daha bereketsiz bir kazanç, daha huzursuz bir hayat!

Sabun köpüklerinin peşinde koşuyoruz hepimiz. Kimimiz madenlerde, kimimiz fabrikalarda, kimimiz fasit dairelerde. Hepimiz aynı karanlık dehlizlerde kaybolup gidiyoruz. Kimimizin hayatı çok daha zor, kimimizinki biraz daha kolay… Ama hepimiz öyle ya da böyle harcanıyoruz bu döngüde, sırf çarklar dönsün diye… Garip ki herkes eline alınca buharlaşan bir hayatı kazanmak için gönüllüyüz bu kayboluşa bir şekilde.

İnsana yazık, çok yazık elbet, ekmek kimilerine bu kadar ucuz, kimine bu kadar pahalı olmamalı. İçimiz yanıyor ve yanacak. Ama bu pek bir şey değiştirmiyor; seviyesi her geçen gün düşen klavye popülizminden paçalarımızı kurtarıp hayatımıza yeniden bakmalıyız. Bu düzeni kuran güçlülerin, en büyük müşterisi ne yazık ki biziz. Daima daha fazlasını isteyerek döndürüyoruz çarklarını. Bu kana bulanmış kömür, muhtemel ki daha fazla enerji için… Daha fazla enerji muhtemel ki her geçen gün artan enerji tüketimi için… Daha fazla enerji tüketimi ne için? Prize taktığımız bir dolu şey için… Onlar ne için? Gerçekten ne için?

Gökhan özcan/ İnsan ucuz, hayat pahalı!